63203: Fuadach nan Gaidheal

This piece of bardachd which appeared in Bardachd Leodhais tells about the clearances, the effect on the people and the land. It was written by Donald Macdonald, Tobson.

Cò ‘n cridhe air an talamh nach dèanadh e sgaradh,
‘Bhi faicinn nan srathan ‘s nan àilean,
Gun duin’ ann am baile g’a àiteach gu aran,
Ach fèidh agus gearrain ‘n an àite.

‘N uair rinn iad ar sgiùrsadh gun bhàta na smùid ann,
Ach luing agus siùil ri croinn àrda,
Thug faisg air a bhliadhn’ oirr’, an dòighean mhi-rianail,
‘S gu ‘n bhàsaich na ciadan de Ghàidheal.

‘N uair dh fhàg i an cala, bha glaodhaich gach baile,
‘Dol suas gu na cathrach as aired,
Cò ‘n duin’ air an talamh ‘us teanga ‘n a chlaigionn,
Nach labhradh air sgaradh nan Gàidheal.

‘N uair rinn iad ar fuadach a null thar nan cuantan,
Ar dùthaich fo ruadh-bhuic ‘n a fàsach,
Le laghan na truaighe ‘bha riamh aig ar n-uachd’ rain,
A’ leantuinn air fuadach nan Gàidheal.

Nach bochd mar a liùg sinn, na Gàidheal ‘bha fiùghail,
Ag èisdeachd ri bùireich an nàmhaid,
‘Bha riamh air ar cùlaobh, ‘g iarraidh ar sgiùrsadh,
Mu’m pilleamaid ‘dhùthaich ar n-àrach.

Nach tigeadh an là anns am pilleadh sinn dhachaidh
A dh’ àiteach nam bailtean ‘tha bàn ann,
Gach fiadh agus bradan, cearc-fhraoich agus gearran,
Gu soar aig clannaibh nan Gàidheal.